Temat: Szczęście to zwykła, codzienna sprawa. Wiersz Czesława Miłosza „Dar”.
Czesław Miłosz 1911–2004 Czesław Miłosz, laureat Nobla 1980.
Poeta, prozaik, eseista, tłumacz, historyk literatury. Jeden z najbardziej znanych polskich pisarzy w świecie. Laureat najbardziej prestiżowych nagród literackich: Neustadt International Prize for Literature (1978) i Nagrody Nobla (1980). Jest autorytetem i ważnym poetą dla wielu twórców.
Dar
Dzień taki szczęśliwy.
Mgła opadła wcześnie, pracowałem w ogrodzie.
Kolibry przystawały nad kwiatem kaprifolium.
Nie było na ziemi rzeczy, którą chciałbym mieć.
Nie znałem nikogo, komu warto byłoby zazdrościć.
Co przydarzyło się złego, zapomniałem.
Nie wstydziłem się myśleć, że byłem kim jestem.
Nie czułem w ciele żadnego bólu.
Prostując się, widziałem niebieskie morze i żagle.
Czesław Miłosz – Dar [czyta Cz.Miłosz]
Czesława Miłosza „Dar” to poetycka refleksja nad doczesnym życiem.
Tytuł utworu – ma metaforyczny charakter, który trzeba rozszyfrować.
Wiersz zaliczamy do liryki wyznaniowej o charakterze filozoficzno-refleksyjnym. Osoba mówiąca w wierszu Miłosza jest związana ze światem, który przedstawia, jest w nim zanurzona.
Podmiot liryczny – bohater utworu jest człowiekiem dojrzałym i właśnie dzięki swej dojrzałości potrafi docenić piękno chwili i otaczającej go przyrody. Sam fakt, że jest w tym świecie, że ma możliwość dostrzeżenia tak ulotnych zjawisk jak opadanie mgły, lot kolibrów, kwitnienie orientalnych roślin czyni go szczęśliwym.
„… Dzień taki szczęśliwy.
Mgła opadła wcześnie, pracowałem w ogrodzie.
Kolibry przystawały nad kwiatem kapryfolium…”
Dalej podmiot liryczny snuje refleksje nad sobą – nie potrzebuje niczego już więcej do owego szczęścia, nie ma rzeczy, którą chciałby posiadać, nikomu nie zazdrości, złe wspomnienia potrafi schować na dnie pamięci. Jest zadowolony ze swego życia, z własnej tożsamości, z tego, kim był i jest. Wers „…Nie czułem w ciele żadnego bólu…” można odczytać jako określenie wieku podmiotu lirycznego – jest on człowiekiem dojrzałym, ale nie wszedł jeszcze w okres starości, w czas chorób, bolączek i zwykłych starczych niedomagań.
Prostując się, widziałem niebieskie morze i żagle.
Bohater pochłonięty wprawdzie pracą w ogrodzie, odczuwa potrzebę spojrzenia raz na jakiś czas na morze – w ten sposób docenia piękno nie tylko to bliskie, małe, ulotne, ale i to piękno majestatyczne, odległe. To w sensie dosłownym. Przenośnie podmiot liryczny zwraca uwagę, iż w życiu ważna nie tylko jest praca, nie tylko doczesność, nie tylko ten wymiar materialny, codzienny, ale i wymiar duchowy, którego symbolem stają się tutaj niebieskie morze i żagle . Bezkres wody oraz płynące w oddali żaglowce stają się również symbolicznie obrazem marzeń, nadziei na resztę życia, aby było ono tak szczęśliwe, jak do tej pory.
Interpretując utwór Miłosza nietrudno zauważyć wpływ epikurejskiej filozofii oraz horacjańskiego „carpe diem”. Przy odczytaniu „Daru” nasuwają się również skojarzenia z czarnoleskimi fraszkami Kochanowskiego oraz „Żywotem człowieka poczciwego” Reja oraz do obrazu Dom rybaka w Varengeville Claude Moneta.
Istotny w swej wymowie staje się również tytuł utworu – „Dar”. Nigdzie wprawdzie podmiot liryczny nie wspomina o Bogu, ale opisane w utworze piękno chwili oraz najbliższego otoczenia stają się owym darem od Boga, bądź ogólnie od losu. u Miłosza mieliśmy do czynienia z plastycznym opisem urokliwego dnia,
Wiersz wolny, 9 wersów.
epitety: szczęśliwy dzień, niebieskie morze
personifikacja – kolibry przystawały,
wyliczenie- morze i żagle;
język oszczędny, prosty, jasny, lapidarny podkreśla prostotę
uczucia szczęścia, jasność duszy, równowagę, harmonię duchową.
- Z jakimi miejscami, znanymi z Biblii i z mitologii może kojarzyć się ogród przedstawiony w wierszu Dar? Dlaczego?
- Wyodrębnij w wierszu dwie części, jedną będącą opisem świata, a drugą -wyrazem przeżyć wewnętrznych. Wyjaśnij, jak miejsce, w którym znajduje się osoba mówiąca, wpływa na jej nastrój. Co o tym świadczy?
- Jaką refleksję na temat szczęścia można odnaleźć w wierszu?
Zadanie domowe:
Opisz stan duch podmiotu lirycznego, zastanów się, kim jest człowiek z wiersza „Dar”?
Opracowała: Marzena Marcjasz
Comments are closed