Kwas stearynowy i palmitynowy w niskich temperaturach topią się. Kwasy karboksylowe ulegają reakcji spalania. Spalają się żółtym płomieniem – takim, jaki obserwujemy podczas palenia się świeczki.
Sole są substancjami jonowymi, których kryształy zawierają naprzemiennie ułożone kationy metalu i aniony reszty kwasowej.
2. Nazewnictwo soli
3. Dysocjacja elektrolityczna soli
Rozpuszczalne w wodzie sole są elektrolitami, ich wodne roztwory przewodzą prąd elektryczny. Pod wpływem wody rozpadają się na jony, z których są zbudowane, czyli na kationy metali i aniony reszt kwasowych.
4. Otrzymywanie soli – reakcja zobojętniania
Pomiędzy kwasema zasadą (wodorotlenkiem) zachodzi reakcja zobojętniania, w wyniku której powstaje woda.
NaOH + HCl → NaCl + H2O
Zadanie do wykonania:
1. Wyjaśnij, co to są sole. Przedstaw ich budowę.
2. Wśród poniższych substancji wypisz sole: KOH, CaSO4, K3PO4, Ba(OH)2, HCl, Na2SO4, H2SO4, H3PO4, Ca3(PO4)2
Niektóre sole w wyniku działalności człowieka zostają wprowadzone do środowiska, wywołując zachwianie istniejącej równowagi. Na przykład substancje wykorzystywane do produkcji nawozów sztucznych i środków czystości dostają się do wód, powodując ich degradację. Chlorek sodu, którym w czasie zimy posypuje się drogi, oddziałuje negatywnie na rośliny i gleby znajdujące się w pobliżu szos.
Sole takie, jak azotany(V) amonu i potasu, fosforan(V) wapnia, są wykorzystywane do produkcji nawozów sztucznych, które zwiększają plony. Wraz z opadami deszczu część z nich spływa z wodami powierzchniowymi i podziemnymi do zbiorników wodnych i wód płynących.
Wody spływające z nawożonych pól oraz ścieki przenoszą do zbiorników wodnych substancje, które zawierają azot i fosfor, czyli pierwiastki chemiczne pobudzające rozwój roślin wodnych. Wzrost składników odżywczych w jeziorach wywołuje znaczny rozwój glonów (tzw. kwitnienie wody), które sprawiają, że woda staje się mętna, ma niedobry smak i nieprzyjemny zapach.
Zadanie do wykonania:
Jakie sole występuje we wszystkich rodzajach wód naturalnych?
Ciekawe, czy sole mogą reagować ze sobą? Jeśli tak, to czy muszą być spełnione szczególne warunki, aby mogła zajść taka reakcja? Czy można w jakiś sposób przewidzieć jej przebieg?
Obejrzyj film:
Zadanie 1.
Wskaż numery probówek, w których powstał osad:
Aby przewidzieć, czy po zmieszaniu dwóch roztworów substancji jonowych wytrąci się osad, można wykorzystać tablicę rozpuszczalności. Na jej podstawie możemy ocenić, czy obecne w powstałej mieszaninie jony utworzą trudno rozpuszczalny związek.
Zadanie 2.
Obejrzyj film i zapisz do zeszytu podane równanie reakcji chemicznej:
Zadanie 3.
Korzystając z tabeli rozpuszczalności sprawdź, czy po zmieszaniu dwóch podanych soli wytrąci się osad:
Podczas dodawania tlenków metali do kwasów obserwujemy zanikanie tych tlenków w roztworach kwasów. Zachodzi reakcja chemiczna prowadząca do utworzenia soli. Nie jest to więc proces rozpuszczania. Taki proces nazywa się roztwarzaniem. Tlenki metali roztwarzają się w kwasach.
2. Reakcje tlenków niemetali z wodorotlenkami
Tlenek węgla(IV) reaguje z wodorotlenkiem wapnia w myśl równania reakcji: