Temat: Odpowiednie dać rzeczy słowo. Do czego służą synonimy, antonimy, wyrazy wieloznaczne i homonimy?
Witaj!
Na rozgrzewkę
Określ swój nastrój za pomocą przymiotnika. Następnie podaj do niego przymiotniki o takim samym znaczeniu oraz o znaczeniu przeciwstawnym.
Wyrazy wchodzą ze sobą w różne relacje pod względem znaczenia. Wyróżnia się m.in.:
• wyrazy bliskoznaczne (synonimy) – to wyrazy, które mają podobne lub takie samo znaczenie, np. kłamstwo, nieprawda, fałsz,
• wyrazy przeciwstawne (antonimy) – to pary słów, które mają przeciwne znaczenie, np. kłamstwo – prawda,
• wyrazy wieloznaczne – to słowa mające wiele znaczeń, które łączy podstawowa wspólna cecha.
Przykład: kuchnia –
1. pomieszczenie, w którym przygotowuje się potrawy;
2. to potrawy z jakiegoś kraju lub regionu (np. kuchnia śródziemnomorska);
Wszystkie te znaczenia łączy wspólna cecha mająca związek z jedzeniem.
Ćwiczenia:
1.Przeczytaj tekst znaleziony na jednej ze stron internetowych, zawiera on wiele powtórzeń słów piękny i pięknie. Przeredaguj go w zeszycie, zastępując powtarzające się słowa ich bliskoznacznymi odpowiednikami, które oddadzą wrażenia z pobytu w górach.
Ostatni weekend spędziliśmy w pięknych polskich górach. Było tam naprawdę pięknie! Przed nami roztaczały się piękne widoki. Pięknie wyglądał m.in. Giewont, który widziałam z okna mojego pięknego pokoju w pensjonacie. Koniecznie wejdźcie na nasz profil i zobaczcie piękne zdjęcie z tej pięknej wycieczki.
2. Podaj antonimy poniższych czasowników. Nie używaj form zaprzeczonych:
- dawać, wykopać, milczeć, stać, budować.
3. Dokończ przysłowia, w których wykorzystano przeciwieństwa pojęć. Przysłowia zapisz w zeszycie.
Zgoda buduje,…………………….
Lepsza gorzka prawda niż…………………….
Syty……………………………..
Homonimy to wyrazy, które mają identyczne brzmienie, często także pisownię, ale różne, niepowiązane ze sobą znaczenia.
Przykłady:
I. ranny – poranny, robiony rankiem
II. ranny – taki, który otrzymał rany
I. klon – drzewo
II. klon – wytwór inżynierii genetycznej
I. podrobić – dokonać fałszerstwa
II. podrobić – pokruszyć, rozdrobnić
I. para – zestawienie dwóch rzeczy
II. para – woda w stanie gazowym
Uwaga!
homonimy = identyczne wyrazy o różnych niepowiązanych ze sobą znaczeniach.
1.Podaj jak najwięcej znaczeń wyrazu głowa. Skorzystaj z podanych przykładów użycia tego słowa.
- Moja w tym głowa, żeby załatwić wejściówki.
- Muszę umyć głowę, ale nie mam szamponu.
- Składamy się po pięć złotych na głowę.
- Tęgie głowy jeszcze do tego nie doszły.
2. Przeczytaj poniższe zdania. Wskaż w nich homonimy i wyjaśnij ich znaczenie.
A. W przyszłości chciałbym zostać pilotem samolotu.
W moim domu pilotem do telewizora rządzi tata.
B. Moja babcia mieszka w bloku.
Zapomniałem dzisiaj bloku na kółko plastyczne.
C. W naszym stawie widziałem wiele ryb.
Mój kolega złamał rękę w stawie łokciowym.
Opracowanie: Marzena Marcjasz
Comments are closed