Kolęda – pieśń związana tematem z Bożym Narodzeniem, śpiewana od 24 XII do 2 II. W Polsce ślady kolęd spotykamy przed XV wiekiem w misteriach i dialogach. Ogółem z XV wieku znanych jest 9 kolęd. Z XVI wieku pochodzi około 100 kolęd. Melodii do kolęd zachowało się jednak niewiele. Znajdują się one w Tabulaturze Jana z Lublina, w anonimowych ulotkach, a przede wszystkim w rękopiśmiennym Kancjonale staniąteckim z 1586 roku. Znanym XIX – wiecznym zbiorem kolęd są pastorałki i kolędy M. Mioduszewskiego (1843).
Forma kolędy jest dość różnorodna: niektóre są uroczystymi hymnami czy chorałami, inne marszami lub zamaszystymi polonezami, niektóre mają rytmy mazurka lub krakowiaka, inne są dumkami.
Największy polski kompozytor, Fryderyk Chopin jest znany przede wszystkim z bogatego repertuaru muzyki fortepianowej.
Scherzo jako forma to utwór żartobliwy. Chopin nadał jednak inne znaczenie scherzom pisanym przez siebie. Pisząc Scherzo h‑moll przeżywał tragiczne momenty, tęsknił za utraconym krajem i domem rodzinnym, wtedy po raz pierwszy spędził święta z dala od domu. Chopin w środkowej, lirycznej części tego utworu użył, jako tematu, melodii kolędy Lulajże, Jezuniu, której tradycje sięgają do czternastowiecznego zwyczaju kołysania figurki dzieciątka Jezus. Za czasów Chopina stała się kolędą domową, tzn. śpiewaną podczas wieczoru wigilijnego w polskich domach.
Posłuchaj:
Fryderyk Chopin, Scherzo h-moll Op.20 (fr.) „Lulajże Jezuniu”
https://www.youtube.com/watch?v=p12KS4Vas5c
Opracowała, Svitlana Pavlenko
Comments are closed