Temat: Bajki Ignacego Krasickego.
Witam Cię!
Portret Ignacego Krasickiego Per Krafft starszy, 1768, olej na desce, domena publiczna
Bajka to krótki utwór literacki służący moralnej nauce. Bajki mają najczęściej żartobliwy charakter, opowiadają proste historie zawierające morał. Morał może być wyrażony bezpośrednio, wówczas najczęściej znajduje się na końcu utworu – choć zdarza się, że autorzy umieszczają go na wstępie – lub może pozostawać w sferze domysłu czytelnika. Charakterystyczną cechą bajki jest jej alegoryczność, wyraźna szczególnie w bajce zwierzęcej. Tradycja przypisała niektórym zwierzętom pewne ludzkie cechy i tak, na przykład, lis symbolizował osobę chytrą, mrówka pracowitą, jagnię niewinną, a wilk – okrutną. Dzięki tego rodzaju skojarzeniom, „skrótom” bajki stawały się bardziej zwięzłe i – jednocześnie – treściwe.
Na szczególną uwagę zasługują bajki Krasickiego, niejednokrotnie niezwykle zwięzłe, bardzo trafnie ujmujące ludzkie słabości.
Szczur i kot
«Mnie to kadzą» — rzekł hardo do swego rodzeństwa
Siedząc szczur na ołtarzu podczas nabożeństwa.
Wtem, gdy się dymem kadzideł zbytecznych zakrztusił —
Wpadł kot z boku na niego, porwał i udusił.
1. Jakimi cechami wyróżniał się kot, a jakimi szczur?
2. Jaki morał wynika z tej bajki? Jak go rozumiesz?
Lis i wilk
Wpadł lis w jamę, wilk nadszedł, a widząc w złym stanie,
Oświadczył mu żal szczery i politowanie.
«Nie żałuj — lis zawołał — chciej lepiej ratować».
«Zgrzeszyłeś, bracie lisie, trzeba pokutować».
I nagroda, i kara zarówno się mierzy:
Kto nikomu nie wierzył, nikt temu nie wierzy.
1. Dlaczego wilk odmówił pomocy? Jak oceniasz zachowanie tego bohatera? Uzasadnij swoje zdanie.
2. Znajdź morał i wyjaśnij jego znaczenie.
Lis i osioł
Lis stary, wielki oszust, sławny swym rzemiosłem,
Że nie miał przyjaciela, narzekał przed osłem.
«Sameś sobie w tym winien — rzekł mu osioł na to —
Jakąś sobie zgotował, obchodź się zapłatą».
Głupi ten, co wniść w przyjaźń z łotrem się ośmiela:
Umiej być przyjacielem, znajdziesz przyjaciela.
- Jaki morał płynie z bajki Krasickiego? Czy Twoim zdaniem przesłanie tego utworu jest aktualne?
Zadanie
Jakie prawa rządzą światem zwierzęcym w bajkach? Jakie refleksje na temat relacji międzyludzkich wywołują te utwory?
Opracowała: Marzena Marcjasz
Comments are closed