Dzień dobry,
Na dzisiejszych zajęciach z Treningu umiejętności społecznych chciałabym Cię zapoznać ze zwyczajami wielkanocnymi w Polsce.
Zwyczaje wielkanocne w Polsce – tradycje wielkanocne w różnych regionach
Popularne zwyczaje wielkanocne w Polsce czyli śmigus dyngus, malowanie pisanek czy święcenie jaj znane są do dziś, jednak dawne zwyczaje wielkanocne takie jak pogrzeb żuru i śledzia odchodzą w zapomnienie.
Podobnie jak tradycyjne potrawy wielkanocne często typowe są dla niektórych regionów Polski (jak żurek i barszcz biały), tak samo zwyczaje wielkanocne popularne były w niektórych częściach kraju.
Pogrzeb żuru i śledzia
Dawniej 40-dniowy post polegał nie tylko na rezygnacji z mięsa, lecz także wielu innych produktów, takich jak nabiał czy cukier. Można powiedzieć, że dieta ograniczała się do postnego żuru i śledzia, którego po tygodniach postu wszyscy mieli dość.
Jednym ze zwyczajów związanych z przyjściem Wielkanocy był zatem symboliczny pogrzeb żuru i śledzia – postny żur wylewano na dwór lub zakopywano w ziemi, a śledzia wieszano na drzewie. Od tej chwili można było przystąpić do szykowania prawdziwych, tłustych i słodkich przysmaków.
Śmiergust
Jest to zwyczaj polewania wodą, jednak z odpowiednią oprawą. Kawalerowie specjalnie na tę okazję przygotowują sobie maski, a kapelusze stroją kolorową bibułą.
Ubrani w pstrokate stroje szukają panien i oblewają je wodą lub wręcz wrzucają do wanny. Ma to przynieść szczęście i powodzenie. Tradycja popularna była głównie na Śląsku, zresztą do dziś znana jest w Wilamowicach.
Śmigus i dyngus
Dziś połączony w jedno – kiedyś były to dwa odrębne zwyczaje wielkanocne. Śmigus polegał na smaganiu łydek panien gałązkami wierzbowymi i oblewaniu wodą. Miało to zapewnić szybkie zamążpójście. Dyngus był określeniem używanym na wykupienie się od tego zwyczaju. Panna, która nie chciała zostać oblana, wykupowała się drobnym podarkiem, np. pisanką.
Zwyczaje wielkanocne w Polsce znane do dziś
Współczesne zwyczaje wielkanocne to m.in. śmigus-dyngus, przygotowywanie palemek na Niedzielę Palmową czy święcenie pokarmów w Wielką Sobotę. Warto wiedzieć, że święcenie pokarmów jako zwyczaj narodziło się w VIII wieku, a w Polsce zaczęto praktykować je w wieku XIV. Co ważne, święcono dosłownie wszystko, co mogło znaleźć się na stole.
W Niedzielę Wielkanocną w całej Polsce przygotowuje się śniadanie wielkanocne. To właśnie czas, gdy w wielu domach dzieli się jajkiem lub dzieci zbijają wzajemnie swoje pisanki. Wygrywa ten, czyje jajko najdłużej zachowa całą skorupkę.
Coraz częściej rankiem dzieci znajdują w ogrodzie lub w domu ukryte drobne podarunki (najczęściej słodycze). Mówi się, że przynosi je zajączek wielkanocny.
Z pewnością nikomu nie trzeba przypominać też, czym jest zdobienie pisanek. Warto za to wspomnieć, czym różni się pisanka od kraszanki. Kraszanki popularne były zwłaszcza w północnej części Polski. Dawniej nazywane również byczkami lub malowankami. Są to jajka barwione na jeden kolor, bez wzorów i zdobień.
Tradycją wielkanocną w wielu domach nazwać można też generalne świąteczne porządki. Podobnie jak przed Bożym Narodzeniem, tak samo przed Wielkanocą sprzątamy domy, by święta miały uroczysty charakter.
A jakie są zwyczaje wielkanocne w Twojej rodzinie?
Dziękuję
opracowała: Aneta Trojanowska
Comments are closed